توريث
المكاتب بقدر
ما أدى منه
23- Mükateb'in,
Ödediği Miktar Oranında Miras Alması
أخبرني محمد
بن إسماعيل بن
إبراهيم بن
عليه قال ثنا
يزيد يعني بن
هارون قال أنا
حماد بن سلمة
عن أيوب عن
عكرمة عن بن
عباس عن النبي
صلى الله عليه
وسلم قال إذا
أصاب المكاتب
حدا أو ميراثا
ورث بحساب ما
عتق منه وأقيم
عليه الحد
بحساب ما عتق
منه
[-: 6357 :-] ibn Abbas, Resulullah
(sallallahu aleyhi ve sellem)'in: "Mükateb, haddi gerektiren bir suç işlerse
veya varis olursa ödediği mükateplik oranında varis olur ve ödediği mükateplik
oranında had cezasına çarptırılır" buyurduğunu söyledi.
Tuhfe: 5993
5002. hadiste geçti.
توريث
ذوي الأرحام
دون الموالي
24- Azatlının Ölmesi
Durumunda Efendilerinin Değil de, Uzak Akrabaların Mirasçı Kılmması
أخبرنا محمد
بن عبد الأعلى
الصنعاني قال
ثنا خالد يعني
بن الحارث عن
شعبة قال
أخبرني عبد الرحمن
بن الأصبهاني
أنه سمع
مجاهدا يحدث
عن عروة بن
الزبير عن
عائشة أنها
ذكرت أن مولى
لرسول الله
صلى الله عليه
وسلم توفي
فذكروا له
ميراثه فقال هل
هاهنا أحد من
أهل أرضه
قالوا نعم
فادفعوه إليه
[-: 6358 :-] Hz. Aişe der ki:
Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)'in bir azatiı kölesi öldüğünde,
mirasının ne olacağını kendisine danıştılar. Resulullah (sallallahu aleyhi ve
sellem):
"Bunun
memleketinden olan kimse var mı?" buyurunca: "Var" dediler.
Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) de: "Mirasını oraya verin"
buyurdu.
Tuhfe: 16381
Diğer tahric: Hadisi
Ebu Davud (2902), İbn Mace (2733), Tirmizi (2105), Ahmed, Müsned (25054) ve
Tahilvi, Şerh Müşkili'l-Asar (976, 977, 978, 979) rivayet etmişlerdir.
أخبرني عبد
الله بن محمد
بن تميم
المصيصي قال ثنا
حجاج يعني بن
محمد الأعور
قال حدثني
شعبة عن عبد
الرحمن بن
الأصبهاني عن
مجاهد بن وردان
رجل من أهل
المدينة
وأثنى عليه
خيرا عن عروة
عن عائشة نحوه
[-: 6359 :-] Urve, Aişe'den
yukarıdaki hadise benzer bir rivayette bulundu.
Tuhfe: 16381
أخبرنا محمد
بن المثنى أبو
موسى ومحمد بن
بشار بندار عن
عبد الرحمن
يعني بن مهدي
قال ثنا سفيان
يعني الثوري
عن عبد الرحمن
بن الأصبهاني
عن مجاهد بن
وردان عن عروة
بن الزبير عن
عائشة أن مولى
للنبي صلى
الله عليه
وسلم خر من
عذق نخلة فمات
فأتى النبي
صلى الله عليه
وسلم بميراثه
فقال هل له من
رحم أو نسب قالوا
لا قال انظروا
بعض أهله وقال
بن بشار أهل
قومه فأعطوه
إياه
[-: 6360 :-] Hz. Aişe bildiriyor:
Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)'in azatiı kölelerinden biri, hurma ağacından
düşüp öldü. Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) onun mirasıyla gelip:
"Bunun yakın akrabası veya baba tarafından akrabaları var mı?" diye
sorunca, "Hayır" dediler. Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem): "O zaman sahiplerini araştırınız"
İbn Beşşar'ın
rivayetinde ise: "Sahiplerinin kavmini araştırınız ve mirası onlara
veriniz" buyurdu.
Tuhfe: 16381
أخبرني محمد
بن المثنى أبو
موسى عن أبي
أحمد واسمه
محمد بن عبد
الله الزهري
قال ثنا شريك
عن جبريل بن
أحمر عن عبد
الله بن بريدة
عن أبيه أن رجلا
من خزاعة مات
ولم يترك
وارثا فقال
النبي صلى
الله عليه
وسلم اطلبوا
له عصبة فلم
يجدوا فقال
النبي صلى
الله عليه
وسلم أعطوه
أكبر خزاعة
[-: 6361 :-] Abdullah b. Bureyde'nin,
babasından rivayetine göre, Huzaa'dan adamın biri öldü ve hiç varisi yoktu.
Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem): "Ona varis olacak akrabalarını
arayın" buyurdu. Fakat öyle bir akraba bulunamayınca, Resulullah
(sallallahu aleyhi ve sellem): "Onun mirasını Huzaa'nın en yaşlı olanına
verin" buyurdu.
Tuhfe: 1955
Diğer tahric: Hadisi
Ebu Davud (2903, 2904), Ahmed, Müsned (22944) ve Tahavi, Şerh Müşkili'l-Asar
(2402, 2403, 2404, 2405) rivayet etmişlerdir.
أخبرني هلال
بن العلاء بن
هلال كوفي قال
ثنا أبي قال
ثنا عباد قال
ثنا أبو بكر
بن أحمر عن
عبد الله بن
بريدة عن أبيه
أن رجلا أتى
النبي صلى
الله عليه
وسلم فقال يا
رسول الله إن
عندي ميراث
رجل من الأزد
وإني لم أجد
أزديا أدفعه
إليه قال
انطلق فالقزازدة
عاما أو قال
حولا فانطلق
ثم أتاه فجر
العام الثاني
فقال يا رسول
الله صلى الله
عليه وسلم لم
أجد أزديا قال
انطلق فادفعه
إلى أول خزاعي
تلقاه فلما
أدبر قال علي
الرجل فرجع
فقال انطلق
فادفعه إلى
أكبر خزاعة
[-: 6362 :-] Abdullah b. Bureyde'nin,
babasından bildirdiğine göre, adamın biri Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem)'e
gelip: "Ya Resulallah!' Yanımda Ezd kabilesinden olan bir adamın mirası
var. Ama mirası vermek için Ezd kabilesinden kimseyi bulamadım" dedi.
Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) adama: "Git, bir yıl boyunca Ezd
kabilesinden olan birini ara, bulursan mirası ona ver" buyurdu. Adam bir yıl
sonra Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)'e geri döndü ve:
"Ya Resulallah! Ezd
kabilesinden kimseyi bulamadım" dedi. Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem):
"Git ve Huzaa kabilesinden ilk gördüğün kişiye ver" buyurdu. Adam
giderken onu bir daha çağırtıp: "Git ve Huzaa kabilesinin en yaşlısına
ver" buyurdu,
Tuhfe: 1955
أخبرنا محمد
بن إسماعيل بن
سمرة الكوفي
وأخبرنا أحمد
بن حرب
الموصلي قالا
ثنا المحاربي
واسمه عبد
الرحمن بن
محمد عن جبريل
بن أحمر عن
عبد الله بن
بريدة عن أبيه
قال أتى النبي
صلى الله عليه
وسلم رجل فقال
إن عندي ميراث
رجل من الأزد
ولست أجد
أزديا أدفعه
إليه قال
فاذهب فالتمس
أزديا حولا
فأتاه بعد
الحول فقال له
لم أجد أزديا
أدفعه إليه
قال فاذهب فانظر
غير خزاعة
وقال محمد بن
إسماعيل كبير
خزاعة فادفعه
إليه
[-: 6363 :-] Abdullah b. Bureyde'nin,
babasından rivayetine göre, adamın biri Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem)'e
gelip: "Yanımda Ezd kabilesinden olan bir adamın mirası var. Ama mirası
vermek için Ezd kabilesinden kimseyi bulamadım" dedi. Resulullah
(sallallahu aleyhi ve sellem) adama: "Git, bir yzl Ezd kabilesinden olan
birine bak, bulursan ona ver" buyurdu. Adam bir yıl sonra Resulullah
(sallallahu aleyhi ve sellem)'e geri döndü ve: "Ya ResAlalıah! Ezd
kabilesinden kimseyi bulamadım" dedi, Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem):
"Git ve Huzaa kabilesinden iyi gördüğün kişiye ver" buyurdu.
Muhammed b, ismail der
ki: "Huzaa kabilesinin en yaşlısına ver" buyurdu dedi.
Tuhfe: 1955
أخبرنا محمد
بن العلاء قال
ثنا بن إدريس
قال سمعت
جبريل بن أحمر
عن بن بريدة
قال جاء رجل
إلى رسول الله
صلى الله عليه
وسلم فقال يا
رسول الله إن
في يدي ميراث
رجل من الأزد
وساق الحديث
مرسل
[-: 6364:-] ibn Bureyde: Adamın biri
Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem)'e gelip: "Ya Resulallah! Elimde Ezd
kabilesinden olan bir adamın mirası var. .. " deyip aynı hadisi mürsel
olarak rivayet etti.
Tuhfe: 1955
Bir önceki hadiste
mevsul olarak geçti.
توريث
الموالي مع
ذوي الرحم
25- Azatlı Köle'nin,
Anne Tarafından Akrabalarla Beraber Miras Alması
أخبرنا
القاسم بن
زكريا بن
دينار الكوفي
قال ثنا حسين
بن علي الجعفي
عن زائدة عن
محمد بن عبد
الرحمن بن أبي
ليلى عن الحكم
عن عبد الله بن
شداد عن ابنة
حمزة قال مات
مولى لي وترك
ابنته فقسم
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم ماله بيني
وبين ابنته
فجعل لي النصف
ولها النصف
قال محمد يعني
بن عبد الرحمن
وهي أخت ابنه
شداد لأمه
[-: 6365:-] Hamza'nın kızı der ki:
Benim, kızı olan azatiı bir kölem ölünce, Resulullah (sallallahu aleyhi ve
sellem) terekesini bana ve kızına yarı yarıya bölerek verdi.
Muhammed b. Abdirrahman
der ki: "Hamza'nın kızı, oğlu Şeddad'ın ana bir kız kardeşidir.
Tuhfe: 18372
Diğer tahric: Hadisi
İbn Mace (2734) rivayet etti.
Bir sonraki hadiste
mevkuf olarak gelecektir.
أخبرني أبو
بكر بن علي
قال ثنا عبد
الأعلى قال
ثنا حماد بن
سلمة عن عبد
الله بن عون
عن الحكم بن
عيينة عن عبد
الله بن شداد
بن الهاد أن
ابنة حمزة بن
عبد المطلب
أعتقت مملوكا
لها فمات وترك
ابنته
ومولاته
فورثته ابنته
النصف وورثته
ابنة حمزة
النصف قال أبو
عبد الرحمن
وهذا أولى بالصواب
من الذي قبله
[-: 6366:-] Abdullah b. Şeddad b.
ei-Hadi'in rivayetine göre, Hamza b. Abdilmuttalib'in kızı bir kölesini azad
etti. Adam öldüğünde varis olarak kızı ve onu azad eden efendisi kaldı.
Terekesinin yarısını kızı, diğer yarısını da efendisi olan Hamza'nın kızı aldı.
Nesai: "Bu hadis, doğruya
bir öncekinden daha yakındır" dedi.
Tuhfe: 18372
Bir önceki hadiste
merfu olarak geçti.